Středočeský kraj jest największym województwem pod względem zajmowanego obszaru, ilości gmin i ludności. Zajmuje niemal 14% całego kraju. Co ciekawe, województwo to nie posiada stolicy na swoim terytorium, ale jest nią Praga traktowana, jako osobne województwo i stolica Czech. Przemysł skupiony jest tu wokół motoryzacji (Škoda, Mladá Boleslav), chemii, branży spożywczej oraz inżynierii mechanicznej. Ze względu na swoją powierzchnię oraz środkowe położenie, województwo obejmuje wiele miejsc wartych odwiedzenia. Do najbardziej znanych należy Kutná Hora, Karlštejn, Kolín oraz Český ráj (obejmuje teren dwóch województw)i Křivoklátsko.

 

Główne miasta (obszary) i ich zabytki

 

Kutná Hora

Kutná Hora to niewielka miejscowość mająca niewiele ponad 20 000 mieszkańców, znajdująca się niedaleko Pragi. W średniowieczu zaś był to drugi, co do wielkości ośrodek w Czechach. Rozwój miejscowości związany był z wydobyciem srebra (cz. těžba stříbra). Okres świetności został jednak zahamowany wraz z wojnami husyckimi, a w późniejszym czasie przez zmianę koniunktury na rynkach kruszców (po odkryciu Ameryki przywożono je taniej zza oceanu). Wojna trzydziestoletnia także miała znaczenie dla zatrzymania rozwoju miasta. Kutná Hora posiada jednak liczne zabytki przypominające o jej pozycji w średniowieczu. W 1995 roku Stare miasto, kościół św. Barbary, a także Katedra Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela zostały zapisane na listę UNESCO.

Kościół św. Barbary (cz. Kostel sv. Barbory)
Kościół został wybudowany w stylu późnogotyckim dzięki datkom m. in. górników (cz. horník). Jego budowa rozpoczęła się pod koniec XIV w., a została ukończona po ponad 500 latach. Pierwszym architektem katedry był Johann Parler (syn Petera Parlera). Świątynia jest zapisana na liście UNESCO.
Wnętrze kościoła składa się z pięciu naw (cz. loď). Pojawiają się tam liczne motywy górnicze i mennicze. Na uwagę zasługuje złożone sklepienie krzyżowe (cz. křížová klenba), na którym znajdują się herby, a także niezwykły ołtarz główny - neogotycki tryptyk z przełomu XIX/XX w.

Kościół św. Jakuba (cz. Chrám sv. Jakuba)
Ta gotycka świątynia jest najstarszym kościołem w mieście (pochodzi z roku 1330).
Świątynia miała pierwotnie posiadać dwie wieże, czego ostatecznie nie udało się zrealizować. Dzisiejszy wystrój (cz. vybavení) kościoła powstał w większości w XVII w.

Sedlec

 

Kostnica, Sedlec (cz. Kostnice)
Sedlec należy do przedmieść Kutnej Hory. Znajduje się tu kostnica, wewnątrz której wystrój został wykonany z ludzkich kości.
Do wykonania kaplicy użyto kości z 40 tysięcy ludzi, częściowo z epidemii Dżumy z roku 1318 (cz. morová epidemie). Wystrój pochodzi zaś z XIX w. Z kości wykonano tu napisy (cz. nápis), żyrandole (cz. lustr), ozdoby (cz. zdobení), kielichy (cz. kalich) i krzyże (cz. kříž).
 

Katedra Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela, Sedlec (cz.Katedrála Nanebevzetí Panny Marie a sv. Jana Křtitele)
Katedra powstała w latach 1290-1320. Po wojnach husyckich czekała 300 lat w ruinie (cz. rozvaliny) na odbudowę w latach 1699-1709 w styli barokowego gotyku (cz. barokní gotika) przez Jana Błażeja Santiniego. Jest wpisana na listę UNESCO.
Katedra ta jest pierwszym miejscem, w którym zastosowano barokowy gotyk. Kościół składa się  z pięciu naw (cz. loď), gdzie widoczne jest dekoracyjne barokowe ożebrowanie sklepienia (cz. klenba).
 

Kolín

W mieście tym mieściło się żydowskie getto (cz. židovské ghetto). Znajduje się tu także drugi najstarszy i drugi największy żydowski cmentarz w Republice Czeskiej, pochodzący już z XVII w. Można także odwiedzić najstarszą czeską (nie licząc praskich) późnorenesansową synagogę z XVII w. (wnętrze barokowe). Mieści się ona przy ul. Na Hradbách 157, trasa dojścia jest słabo oznakowana.

 

Kościół św. Bartłomieja (cz. Chrám sv. Bartoloměje)

 
Gotycki kościół św. Bartłomieja powstał  w XIII w., ale po pożarze został na nowo odbudowany w wieku XIV. Wtedy też dodano prezbiterium (cz. presbytář) i kaplice autorstwa Petra Parleřa.
Budowla składa się z dwóch ośmiokątnych wieży oraz przypór widocznych na zdjęciu. Wewnątrz świątyni na uwagę zasługuje chór rozbudowany w XIV w. (Petr Parleř) oraz ołtarz neogotycki z początku XX w. Na górze znajduje się dzwonnica (cz. zvonice) pochodząca z początku XVI w.
 

-Pozostałe zabytki województwa-

 

Klasztor Sazava (cz.Klášter Sazava)

źródło: wikipedia.org
Pierwsze informacje o tym romańskim klasztorze pochodzą z XI w. Założył go książę Oldřich, podobno po spotkaniu z śv. Prokopem.
Miejsce to stało się znane jako ośrodek liturgii słowiańskiej (cz. centrum slovanské liturgie) oraz języka staro-cerkiewno-słowiańskiego. Dzisiejszy wygląd barokowy jest zasługą przebudowy (cz. přestavba) z XIX w. Atrakcją są tutaj odkryte w latach 40 XX w. podczas prac konserwatorskich gotyckie freski, zchowane pod barokowymi malowidłami.
Każdy, komu uda się  znaleźć na wieży pięć gwiazd, może liczyć na spełnienie marzenia.
   

Zamek Karlětejn (cz. Hrad Karlštejn)

źródło: wikipedia.org
Jest to najbardziej znany czeski zamek. Został wzniesiony w XIV w. (1348-1357) za panowania Karola IV.
Karlštejn był budowany jako twierdza (cz. pevnost) dla złożenia klejnotów koronacyjnych
i świętych relikwii (cz klenoty a relikvie). Były one umiejscowione w kaplicy Krzyża Świętego (cz. Kaple sv. Kříže), która mieści się w Wielkiej Wieży (cz. Velká věž) ozdobionej pięknymi kamieniami. Zamek był oblegany przez wojska husyckie, ale nie został zdobyty. Dzisiejszy wygląd to zasługa odbudowy wykonanej pod koniec XIX w stylu neogotyckim.
 

Zamek Konopiště (cz.Zámek Konopiště)

źródło: wikipedia.org
Wzniesiony w 1300 roku w wyniku wielu przebudów uzyskał neogotycki wygląd w 1899 roku, kiedy to stał się własnością arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Władca przyjeżdzał tu regularnie na polowania.
Konopiště posiada niezwykle bogate zbiory (cz. soubor) łowieckich trofeów (cz. lovecké trofeje) oraz broni (cz. zbrojnice) W zamkowej fosie jeszcze do niedawna trzymano niedźwiedzie (cz. medvěd).
 

Zamek Křivoklát (cz. Hrad Křivoklát)

Obraz Josefa Mathasera, źródło:, wikipedia.org
Ten królewski zamek stworzony w stylu gotyckim powstał w XIII w. za panowania Przemysła Otokara (cz. Přemysl Otakar)
Zamek był wielokrotnie niszczony pożarami (cz. poškozen požárem). Wewnątrz znajdują się: sale królewska i rycerska (cz. královský a rytířský sál) z wystawą malarstwa gotyckiego, biblioteka, muzeum i galeria obrazów.
 

Svátá Hora u Příbrami

źródło: wikipedia.org
Jest to najstarsze i najbardziej znane Sanktuarium Maryjne w Czechach. Swoje początki ma już w wieku XVI. Wtedy też sanktuarium zaczęli zarządzać Jezuici. Większość budowli ma dziś postać barokową. Jest miejscem pielgrzymek wiernych (cz. poutní místo).
Zamknięty obiekt jest ograniczony krużgankami (cz. ambit) z kaplicami w rogach. Wewnątrz znajduje się kościół Panny Marii. Całość znajduje się na górze o wysokości 586 m n.p.m.

Informacje dodatkowe, ciekawostki, przemysł, tradycyjne wyroby lokalne

  • Dwa szczyty: Malý Blaník i Velký Blaník są tłem legendy o blanickich rycerzach
    (cz. blaničtí rytiři), którzy śpią w górach i w razie potrzeby przyjdą z pomocą. Ich dowódcą (cz. velitel) jest św. Wojciech.
  • Karol IV sprowadził z Francji do Mělnika winorośl (cz. vinní réva) rozpoczynając tradycję produkowania (cz. vinařství) znanego na cały świat wina.
  • W miejscowości Mladá Boleslav produdokowana jest Škoda, największy producent samochodów w Czechach
  • Český kras to obszar obejmujący ochroną przede wszystkim jaskinie i inne twory krasowe.
  • Křivoklátsko to teren, w  którym ochronie podlega roślinność leśna i stepowa w lasostepach, a także zwierzęta i ok. 120 gatunków (cz. druh) ptaków w dolinie rzeki Berounka.